Stresskonijnen herken je makkelijk. Ze zitten met rood aangelopen hoofd achter de computer en roepen dat ze drukdrukdruk zijn, dat er te weinig uren in een dag zitten, dat je ze echt niet lastig moet vallen nu. Ze lopen op een holletje naar de koffie-automaat en hebben geen tijd om daar even te kletsen. Of, als ze dat wel doen, kijken ze rusteloos over je schouder of op hun horloge. Ze manen hun kinderen driftig om op te schieten, razen je voorbij op de fiets of komen licht achter adem net wel of net niet op tijd een vergadering binnen vallen.
De rust zelve
Correctie. Dat is een extravert stresskonijn. Er zijn minstens zoveel stresslijders aan wie je het niet ziet. Ik ben er zo een. Uiterlijk ben ik vrijwel altijd de rust zelve. Ik straal rust uit, en mensen zeggen letterlijk tegen me dat ze rustig van me worden. Dat is mooi meegenomen, als je werk is om mensen te leren hoe ze vaardiger met stress om kunnen gaan en meer balans en rust in hun leven kunnen creëren. Maar dat wil helemaal niet zeggen dat ik geen stress ervaar! Dat dat aan de buitenkant meestal niet te zien is, komt omdat ik een rustige en introverte natuur heb. Dus als ik ergens over in zit, dan verwerk ik dat stilletjes in mezelf. Als iets me teveel wordt trek ik me eerder terug dan dat ik er iets van laat merken – behalve aan een enkele intimus misschien.
Stressklachten
Als meisje had ik steevast elke maand een of meerdere migraine-aanvallen. Talloze specialisten konden geen enkele fysieke oorzaak vinden. Natuurlijk niet: het was pure spanning. Wat er niet uit kon, sloeg naar binnen, bij mij in de vorm van hoofdpijn maar allerlei andere fysieke aandoeningen kunnen ook stressklachten zijn – maagzweren, frozen shoulders, hernia’s…
(Bij mij is die migraine trouwens over gegaan, niet met pillen of operaties, maar vooral door mindfulness en meditatie!)
Cliché klopt niet
Het clichéplaatje van het stresskonijn dat ik hiervoor beschreef, is ironisch genoeg niet het type dat het meest aan stress lijdt. Extraverte mensen hebben procentueel minder last van stress. Zij uiten zich makkelijker, zijn op andere mensen gericht en verwerken wat hen bezig houdt door het in contact te brengen. Helaas is de introverte natuur, met de neiging om zaken eerst intern te verwerken, stressgevoeliger. Zeker als je daarnaast ook nog een paar andere kenmerken hebt, zoals een neiging tot perfectionisme, een groot verantwoordelijkheidsgevoel, een hoge werkethos, een grote dienstbaarheid.
Introverte mensen hebben bovendien eerder last van energielekken omdat ze minder prikkels van buiten aan kunnen.
Ga er maar aan staan
Wat helpt? Je gevoelens uiten, vaker ‘nee’ zeggen, je grenzen aangeven, luisteren naar je lichaam, luisteren naar je intuitie, op tijd ontspanning zoeken, gezond eten… Ja ja ik weet het, als dat allemaal zo makkelijk was had je het allang gedaan. Die leuke tips zijn allemaal goed en wel, maar je hebt met je aard te maken, en met je oeroude ijzersterke automatische patronen. Om een grens aan te kunnen geven, moet je hem eerst kunnen voelen, en dan nog: als je niet zo goed voor jezelf op kunt komen, dan heb je erg weinig aan zo’n tip over nee zeggen.
Aanvaarden en begrijpen
Wat mij persoonlijk het allermeest geholpen heeft, is aanvaarden en begrijpen wat mijn natuur is. Want menige introvert probeert te leven als een extravert, of vervalt in andere – onbewuste – compensatiestrategieen – ook ik deed dat jarenlang, met migraine als gevolg. En aanvaarden is al een hele kunst op zich. Aanvaarden is nog iets anders dan van harte omarmen (dat kan later altijd nog ;-), maar begint met het opgeven van verzet tegen de dingen zoals ze zijn. De windmolengevechten. Voor een beetje control freak is dit al een gigantische uitdaging. Maar het is te leren, ik spreek uit ervaring.
Begin eens met te stoppen met denken dat de schepping bij jou een foutje heeft gemaakt. Dat jij niet helemaal deugt, dat hoe jij het leven leeft niet goed is, dat jij wat minder goed in elkaar zit. Dat je misschien soms last hebt van hoe jij in elkaar zit, dat is wat anders. Hardnekkige patronen hebben we allemaal. En als we er last van krijgen, wordt het tijd om ze bewust te maken en ze te veranderen.
